26 خرداد 1404 0 43 سازسازی .
معرفی لوازم جانبی سنتور و تاثر آنها در نوازندگی
1- میز سنتور
پایه سنتور یکی از ضروری‌ترین لوازم جانبی است که به نوازنده کمک می‌کند تا ساز را در موقعیت مناسب قرار دهد. این پایه‌ها معمولاً از چوب یا فلز ساخته میشوند و برخی از آنها قابلیت تنظیم ارتفاع دارند. استفاده از پایه مناسب باعث کاهش فشار روی دست‌ها و جلوگیری از خستگی نوازنده میشود
میز سنتور یک پایه یا سطح مخصوص است که برای قرار دادن سنتور در موقعیت مناسب هنگام نوازندگی استفاده میشود. این میز به نوازنده کمک می‌کند تا ساز را در زاویه و ارتفاع مطلوب قرار دهد، کاهش فشار روی دست‌ها و کمر را فراهم کند و از خستگی جلوگیری کند.
ویژگی‌های یک میز سنتور استاندارد:
میز سنتور برای نوازندگان حرفه‌ای و مبتدی ضروری است، زیرا باعث بهبود وضعیت بدنی و افزایش تمرکز در نوازندگی میشود.
۲. کیف یا کیس سنتور
برای حفظ و حمل آسان سنتور، کیف یا کیس مناسب ضروری است. دو نوع اصلی کیف سنتور وجود دارد
برای حمل و محافظت از سنتور، انواع مختلفی از کیف‌ها و جعبه‌های حمل طراحی شده‌اند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه، به بررسی مهم‌ترین انواع کیف و جعبه سنتور می‌پردازیم:
۱. هارد کیس سنتور
این نوع جعبه از مواد مقاوم مانند چوب، پلاستیک سخت یا فلز ساخته شده و بالاترین سطح محافظت را ارائه می‌دهد. مناسب برای نوازندگانی که زیاد سفر می‌کنند یا نیاز به محافظت حداکثری از ساز دارند. برخی مدل‌ها دارای قفل و دسته‌های محکم هستند.
۲. سافت کیس سنتور
این کیف‌ها از برزنت، چرم مصنوعی یا پلی‌اورتان ساخته میشوند و نسبت به هارد کیس سبک‌تر هستند. محافظت خوبی در برابر ضربه‌های معمولی دارند و حمل آنها راحت‌تر است. برخی مدل‌ها دارای بند کوله‌ای برای حمل آسان‌تر هستند.
۳. کیف یونولیتی سنتور
این نوع کیف از یونولیت فشرده ساخته شده و ترکیبی از سبکی و محافظت مناسب را ارائه می‌دهد. برخی مدل‌ها دارای پوشش چرمی یا برزنتی هستند که مقاومت بیشتری در برابر رطوبت و ضربه ایجاد می‌کند.
۴. کیف مستطیلی سنتور
این کیف‌ها فضای بیشتری برای نگهداری لوازم جانبی مانند مضراب، آچار کوک و نت موسیقی دارند. طراحی مستطیلی باعث میشود حمل آن راحت‌تر باشد و برخی مدل‌ها دارای جیب‌های داخلی برای سازماندهی بهتر وسایل هستند.
۵. کیف ذوزنقه‌ای سنتور
این مدل به دلیل شباهت به شکل سنتور، زیبایی خاصی دارد و فضای کمتری اشغال می‌کند. برخی نوازندگان این نوع کیف را ترجیح می‌دهند زیرا حمل آن راحت‌تر است و ظاهر جذابی دارد.
۶. جعبه سنتور کوله‌ای
این مدل دارای بندهای کوله‌ای است که حمل سنتور را آسان‌تر می‌کند. مناسب برای نوازندگانی که نیاز دارند ساز را به‌طور مداوم جابه‌جا کنند. برخی مدل‌ها دارای پوشش ضدآب هستند.
۷. جعبه سنتور چرمی
این نوع جعبه از چرم طبیعی یا مصنوعی ساخته شده و علاوه بر محافظت، ظاهر لوکس و شیکی دارد. برخی مدل‌ها دارای پوشش داخلی نرم برای جلوگیری از آسیب به ساز هستند.
۳. مضراب سنتور
مضراب، ابزار اصلی نوازندگی سنتور است که از چوب ساخته میشود. برخی مضراب‌ها دارای نمد هستند که باعث تولید صدای نرم‌تر و هارمونیک‌تر میشود. نوازندگان حرفه‌ای بسته به سبک نوازندگی خود، از مضراب‌های بدون نمد نیز استفاده می‌کنند
مضراب سنتور یکی از مهم‌ترین ابزارهای نوازندگی این ساز است که تأثیر مستقیمی بر کیفیت صدا و سبک نوازندگی دارد. انواع مختلفی از مضراب سنتور وجود دارد که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
۱. مضراب نمددار
این نوع مضراب دارای نمد در قسمت سر است که باعث تولید صدایی نرم‌تر و گرم‌تر میشود. مناسب برای نوازندگی کلاسیک و سنتی است و بسیاری از نوازندگان حرفه‌ای از آن استفاده می‌کنند.
۲. مضراب بدون نمد (سر گیوه‌ای)
این مضراب فاقد نمد است و صدای شفاف‌تر و تیزتری تولید می‌کند. بیشتر در سبک‌های مدرن و تکنیکی مورد استفاده قرار میگیرد و برای اجرای قطعات سریع و ریتمیک مناسب است.
۳. مضراب اسفنجی
در این مدل، به جای نمد از اسفنج فشرده استفاده شده است که صدای ملایم‌تری ایجاد می‌کند. مناسب برای تمرین‌های طولانی و نوازندگانی که نمی‌خواهند صدای سازشان بلند باشد.
۴. مضراب سبک و سنگین
برخی مضراب‌ها سبک‌تر هستند و کنترل بیشتری روی نوازندگی ایجاد می‌کنند، در حالی که مضراب‌های سنگین‌تر باعث تولید صدای قوی‌تر و پرحجم‌تر میشوند. انتخاب بین این دو بستگی به سبک نوازندگی و راحتی دست نوازنده دارد.
۵. مضراب با حلقه‌های متفاوت
حلقه مضراب می‌تواند گرد، بیضی یا مستطیلی باشد. این تفاوت در طراحی باعث تغییر در نحوه گرفتن مضراب و تأثیر بر تکنیک نوازندگی میشود. نوازندگان حرفه‌ای معمولاً حلقه‌ای را انتخاب می‌کنند که با فرم دستشان سازگار باشد.
۴. آچار کوک سنتور
برای تنظیم دقیق صدای سنتور، آچار کوک ضروری است. این ابزار به نوازنده کمک می‌کند تا سیمهای سنتور را به درستی تنظیم کند و صدای مطلوبی ایجاد کند. همراه با آچار کوک، تیونر نیز برای بررسی دقیق فرکانس صدا استفاده میشود. آچار کوکها معمولا در مدلهای مختلفی تولید میشوند که کار همه آنها چرخاندن گوشی سنتور بوده و یکی از لوازم اصلی هنگام کوک کردن ساز میباشد.
۵. خرک سنتور
خرک‌ها نقش مهمی در انتقال ارتعاشات سیمها دارند و کیفیت صدای سنتور را تحت تأثیر قرار می‌دهند. خرکهای سنتور معمولاً از چوب ساخته میشوند و باید به‌طور دقیق تنظیم شوند تا صدای مطلوبی ایجاد کنند
خرک سنتور یکی از اجزای مهم این ساز است که نقش کلیدی در انتقال ارتعاشات سیمها و تولید صدای مطلوب دارد. خرک‌ها پایه‌های چوبی کوچکی هستند که سیمهای سنتور روی آنها قرار می‌گیرند و باعث میشوند ارتعاشات سیمها به صفحه رویی ساز منتقل شوند. معمولا خرکهای
۶. شیطانک سنتور
شیطانک، قطعه‌ای کوچک است که در تنظیم سیمهای سنتور نقش دارد. این قطعه باعث میشود سیمها در جای خود ثابت بمانند و از تغییرات ناخواسته در کوک جلوگیری شود. جنس شیطانک معمولا از چوب میباشد و در وجهای کناری سنتور قرار دارد . بر روی شیطانک سنتور معمولا یک میله به قطر 1.6 میلیمتر نصب میشود تا فشار سیمها را تحمل کرده و سیمها در چوب شیطانک فرو نروند .
۷. جعبه مضراب
برای حفظ و نگهداری مضراب‌ها، جعبه‌های مخصوصی طراحی شده‌اند که از آسیب دیدن مضراب جلوگیری می‌کنند. این جعبه‌ها در طرح‌های مختلف موجود هستند و برخی از آنها دارای محفظه‌های جداگانه برای نگهداری چندین مضراب هستند.
۸. سیم سنتور
سیمهای سنتور تأثیر زیادی بر کیفیت صدا دارند. برخی نوازندگان ترجیح می‌دهند سیمهای سنتور را تعویض کنند تا صدای بهتری دریافت کنند، اما معمولاً سازندگان سنتور از سیمهای استاندارد استفاده می‌کنند که نیازی به تعویض فوری ندارند.
در سنتور دو نوع سیم استفاده میشود که از نظر جنس با هم متفاوت هستند . سیمهای سفید با ضخامت 0.40 میلیمتر و سیمهای زرد 0.40 میلیمتر که جنس سیمهای سفید از الیاژهای فولادی و سیم زرد از جنس فسفر برنز است . برند بدرا از برندهای معروف تولید سیم میباشد که در ساز سنتور نیز استفاده زیادی میشود.
9. گوشی سنتور
هر سنتور بطور معمول دارای 72 عدد گوشی سنتور هست گوشی های سنتور در وجه سمت راست سنتور نسب میشوند و دارای یک بدنه شیب دار و یک سوراخ و یک قسمت دو پهت میباشد . قسمت شیب دار داخل کلاف سنتور قرار میگیرد و بدلیل مخروطی بودن ساق گوشی با فشار داخل ساق سنتور کیپ میشود . از سوراخ برای نگهداشتن سر سیم استفاده میشود تا هنگام پیچاندن گوشی سیم از گوشی در نرود . و قسمت دوپهن آن نیز طوری طراحی شده است که آچار کوک بتواند آنرا بگیرد و گوشی را بچرخاند و با چرخاندن گوشی مربوط به هر سیم در سنتور ، آن سیم سفت یا شل میشود .
10. ساچمه سنتور
ساچمه سنتور یه پین گرد بطول 16 میلیمتر و به قطر 2.5 میلیمتر میباشد که دقیقا مقابل گوشی های سنتور در سمت چپ کلاف سنتور کوبیده میشود و وظیفه آن نگه داشتن سیم میباشد . معمولا یک حلقه کوچک در سر سیم زده میشود و آن حلقه بدور ساچمه انداخته میشود و از طرف مقابل توسط گوشی سنتور سیم کشیده شده و در جای خود محکم میشود .